တၢ်နၢ်ပၢၢ်က့ၤတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်

“ပိာ်မုၣ်ဖိအသီတဂၤကဒီးလံ” တၢ်ဖုပှၢ်တဂၤအံၤအသးလၢာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒီးအမါခံဂၤန့ၣ်အဖိပိာ်မုၣ်အိၣ်ပာ်စၢၤခံဂၤလံန့ၣ်လီၤ. “ပလိၣ်ဘၣ်ဖိပိာ်ခွါ, တမ့ၢ်လၢဖိပိာ်မုၣ်အသီတဂၤလၢၤဘၣ်.” အဝဲလဲၤဆှၢဝဲအဖိမုၣ်ဖိနီၢ်ခၠါလဲဆူအတခွါအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်မူလၢအဝဲသ့ၣ်ဟံၣ်ပူၤလီၤဂာ်ဒ်တၢ်မံမီၣ်အၢသီလၢနီၢ်ခၠါလဲအဂီၢ်လီၤ. “နခိၣ်နူာ်တပှဲၤလၢနကဘၣ်ထီၣ်ကၠိအဂီၢ်ဘၣ်.” အမိၢ်ပၢ်လၢလုၢ်ဖိအီၤကိးဃါဝဲအီၤဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကွၢ်လုၢ်ဖိအီၤအလီၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်မၢအီၣ်အီၤဒ်ကုၢ်တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်မၤနၢၤအီၣ်ဃီၢ်ဒီးမၤဆူးမၤဆါချုးလီၤခံအဃိ, နီၢ်ခၠါလဲတူၢ်ဘၣ်တၢ်ခိၣ်ဖီမဲာ်ဆှးဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်သးဟ့န့ၣ်လီၤ. လီၤဂာ်လၢပှၤတအဲၣ်အီၤနီတဂၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်နနၢ်ဟူဘၣ်ပူဖိလၢအလီၤဂာ်ဒီးနီၢ်ခၠါလဲတဘျီဘျီဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်, နကတူၢ်ဘၣ်ပှၤမၤနၢၤအီၣ်ဃီၢ်နၤဒီးတူၢ်တန့ၢ်ခီၣ်တကဲလၢတၢ်မၤဆါနၤအိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.

ပတူၢ်ခီၣ်တူၢ်ဆါသးမ့ၢ်တကဲလၢၤဘၣ်န့ၣ်, ပဂုာ်ကျဲးစၢးမၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ပသး, ဘၣ်ဆၣ်အါစုအါဘျီန့ၣ်ပမၤဘၣ်ဒိလီၤပသးဒီးပှၤအဂၤတဖၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ်ပကဆိကမိၣ်လၢပတၢ်အိၣ်မူလၢပူၤကွံာ်တဖၣ်တဂ့ၤတဝါအဃိ, အခဲအံၤဒုးအိၣ်ထီၣ်န့ၢ်ပှၤတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဆိကမိၣ်ဒ်အံၤတၢ်အမုာ်အခုၣ်တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်. ထဲလၢကမၤအါထီၣ်တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဒီးတၢ်သးဘၣ်တံာ်တာ်န့ၣ်လီၤ. လၢပတၢ်သူၣ်ဆါသးဆါဒီးဘူၣ်တီၢ်တဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်ဒ်သိးကကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်စ့ၢ်ဧါ.

ပှၤကညီအိၣ်လၢကကွဲၢ်တဖၣ်—ပၣ်ဃုာ်ဒီးနီၢ်ခၠါလဲ—ထံၣ်န့ၢ်တၢ်မုၢ်လၢ်လၢယ့ၣ်ရှူးအတၢ်အဲၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤအမ့ၢ်အတီအပူၤန့ၣ်လီၤ. 

ယ့ၣ်ရှူးမ့ၢ်မတၤလဲၣ်.

သရၣ်လၢပျၢၤလၢအမ့ၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဂၤအံၤ, ဟဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢပှၤဖှီၣ်ပှၤယာ်အဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အလီၢ်ခံတယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, အဟံၣ်ဖိဃီဖိဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဝဲလၢစီၤပၤအၢသီအစုပူၤ, ဒီးဘၣ်အိၣ်ဆိးဝဲဒ်ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိအသိးလၢကီၢ်အဲးကူပတူးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢစီၤပၤအၢသီတဂၤသံဝံၤအလီၢ်ခံ, အဝဲသ့ၣ်ဟဲက့ၤဆူကီၢ်အံးစရ့လးဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢနစၤရံး, ဝ့ၢ်ဖိလၢအမံၤတဟူသၣ်တဖျါဘၣ်တဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဝဲအံၤဖျါလီၤဂာ်လၢကဲဝဲတၢ်စးထီၣ်ခီၣ်ထံးလၢအနးကတၢၢ်လၢသရၣ်လၢအဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. 

ယ့ၣ်ရှူးမံၤခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “ယွၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ” န့ၣ်လီၤ. အပူၤကွံာ်အနံၣ်နွံကယၤတချူးလၢယ့ၣ်ရှူးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ဘၣ်တၢ်တဲစိပာ်စၢၤအီၤလၢပှၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်တဂၤကဟဲလီၤဆူဟီၣ်ခိၣ်, ဒီးကတူၢ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒ်ပှၤလၢအဟဲအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဝဲတဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အတၢ်မၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤစၢၤပှၤလၢသူၣ်ကၢ်သးလီၤတဖၣ်ဒီးတၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒီးတၢ်သံတၢ်ပှၢ်န့ၣ်လီၤ. 

ယ့ၣ်ရှူးမ့ၢ်တံၤသကိးလၢအတီ

ပှၤခရံာ်ဖိအလံာ်စီဆှံ, လံာ်စီဆှံ, စံးဘၣ်ပှၤပူအါမးဘၣ်ဃးလၢယ့ၣ်ရှူးအိၣ်ဘူးဒီးပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်တနံၤ, ပှၤလၢအိၣ်ဒီးဖံးဘ့ၣ်တၢ်ဆါတဂၤဟဲဝဲဆူယ့ၣ်ရှူးသိၣ်လိတၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အနီၢ်ခိအိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်ပူၤလီၢ်တဖၣ်ဒီးနၢအုၣ်နးမးန့ၣ်လီၤ. အဝဲပှဲၤဒီးတၢ်ခိၣ်ဖီမဲာ်ဆှးဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ်ဝဲ, မ့ၢ်လၢပှၤကညီလၢအစိၤဆၢကတီၢ်တဖၣ်နာ်ဝဲလၢတၢ်ဆါဒ်အံၤမ့ၢ်ဘၣ်ပှၤကညီန့ၣ်ကဲဝဲတၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢအမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်လၢအပူာ်ကွံာ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ယ့ၣ်ရှူးသုးဘူးအသးဆူအအိၣ်ဒီးထိးဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘျါက့ၤဝဲတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. 

လၢအဂၤတဘျီကဒီး, ယ့ၣ်ရှူးဘၣ်သဂၢၢ်ဝဲဒီးပိာ်ခွါခံဂၤလၢတၢ်နါဒိးအီၤ, လၢအအိၣ်ဝဲလၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်, ကိးပသူဝဲဒီးဂဲာ်လီၤအသးလၢလၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ယ့ၣ်ရှူးအခါန့ၣ်, တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်ဃ့အီၤလၢကဟးဖးဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ယ့ၣ်ရှူးမၢတၢ်နါတဖၣ်လၢကဟးထီၣ်ကွံာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်ဒိကနၣ်အကလုၢ််, ဒီးပှၤခံဂၤန့ၣ်အသးက့ၤဘၣ်လိာ်က့ၤဝဲတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ.

လၢခံတဘျီန့ၣ်, ယ့ၣ်ရှူးဘၣ်သဂၢၢ်လိာ်အသးဒီးပိာ်မုၣ်တဂၤလၢဘၣ်တၢ်နီဟးထီၣ်အီၤလၢဝ့ၢ်ချၢ, မ့ၢ်လၢအဝၤအိၣ်ယဲၢ်ဆီအဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲယ့ၣ်ရှူးကတိၤတၢ်ဒီးအီၤမုာ်မုာ်အခါန့ၣ်အဝဲကမၢကမၣ်ဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသးခုဝဲဒိၣ်မးလၢအဃိ, က့ၤကိးဝဲပှၤခဲလၢာ်လၢကဟဲထံၣ်ဘၣ်သရၣ်ဖးဒိၣ်လၢအဟ့ၣ်အီၤတၢ်မုၢ်လၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. 

တံၤသကိးလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤ

နကဆိကမိၣ်လၢပှၤမၤဘျါတၢ်ဆါလၢအစိကမီၤဆူၣ်ဒီးသရၣ်လၢအသးဂ့ၤတဂၤအံၤပှၤကအဲၣ်ဘၣ်အီၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤအါဒံအါဂၤအဲၣ်ဘၣ်အီၤသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ်သးကါဝဲယ့ၣ်ရှူးအတၢ်မံၤဟူသၣ်ဖျါအဃိ, ဒီးကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤဝဲလၢကမၤသံံအီၤန့ၣ်လီၤ.

ယ့ၣ်ရှူးစံးဘၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ, ပှၤကပာ်တၢ်ကမၣ်ကဘျံးကဘျၣ်လၢအလိၤဒီးကဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲပၠးဝဲတၢ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢကဟဲတူၢ်တၢ်ဒ်ပှၤကညီအသိးဒီးကဆီတလဲပှၤကညီအသူၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဆိပာ်ဝဲလၢသၢသီတသီန့ၣ်အဝဲကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်တတူၢ်လိာ်ဝဲလၢအသရၣ်လၢအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဂၤကဘၣ်တူၢ်တၢ်အၢတၢ်သီဒ်အံၤဘၣ်အဃိ, အဝဲသ့ၣ်ဆၢတဲာ်လီၤအသးကျၢၤကျၢၤလၢကဒီသဒၢဝဲအီၤန့ၣ်လီၤ. 

လၢတၢ်လီၤသးအုးအပူၤ,တၢ်မၤအသးဒ်ယ့ၣ်ရှူးစံးဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢသူၣ်လီသးကွံတၢ်အါအါတဂၤ, ဆါလီၤကွံာ်အီၤလၢကျိၣ်စ့တနီၤ, မၤစၢၤပှၤမၤအၢမၤသီတၢ်ဖိတဖၣ်လၢအတၢ်ဟဲဖီၣ်န့ၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢမုၢ်နၤန့ၣ်လီၤ. အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂၤတဖၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤအုၣ်သးကဘျံးကဘျၣ်တဖၣ်ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢယ့ၣ်ရှူးအလိၤလၢအဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢတၢ်ကမၤဖျိးကွံာ်ပဒိၣ်ပပှၢ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြးအဃိန့ၣ်လီၤ. ဒုးဘၣ်ယ့ၣ်ရှူးလၢတၢ်ကမၣ်, တီၢ်အီၤနးနး, ဒီးပျၤထီအီၤလၢသ့ၣ်ဖျၢၣ်ထူၣ်စုညါအလိၤဖဲအဝဲဘၣ်သံဝဲလၢတၢ်တူၢ်ဆါနးနးကလဲာ်န့ၣ်လီၤ. 

တၢ်မုၢ်လၢ်လၢပတၢ်တူၢ်ဘၣ်ပူၤ

ယ့ၣ်ရှူးအမိၢ်ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်, ဟီၣ်ဝဲယၢၤဝဲဖဲလၢအဝဲသ့ၣ်လဲၤပာ်လီၤယ့ၣ်ရှူအစိၣ်လၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်ပူၤအခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤသုးဖိတဖၣ်မၤတံာ်ဃာ်တၢ်သွၣ်ခိၣ်ဒီးခိးဃာ်တၢ်သွၣ်ခိၣ်အံၤလၢအချၢတခီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢသၢသီတသီန့ၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဝးဒိၣ်မး, ဒီးတၢ်သွၣ်ခိၣ်အိးထီၣ်အသး, ဒီးယ့ၣ်ရှူးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢတၢ်သံန့ၣ်လီၤ. 

ဖဲယ့ၣ်ရှူးလီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အခါန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်တနာ်ဝဲတၢ်လၢအမဲာ်ထံၣ်ဝဲဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ရှူးပျၢ်အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကမၣ်မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်ဟးသဒၣ်ကွံာ်အီၤဖဲလၢအဝဲလိၣ်ဘၣ်အဝဲသ့ၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသူတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢသိၣ်လိသီလိအဝဲသ့ၣ်လၢလံာ်စီဆှံ, ဒုးနဲၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢအတၢ်တိာ်ကျဲၤနီၢ်နီၢ်လၢအကမၤကတၢၢ်ကွံာ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒီးတၢ်သံတၢ်ပှၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ရှူးမၢလီၤအဝဲသ့ၣ်လၢကတဲဘၣ်ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢကအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢယ့ၣ်ရှူးအတၢ်ဟဲက့ၤလီၤအဂီၢ်, ဖဲလၢအကမၤဝံၤဝဲအတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်မၤအခါန့ၣ်လီၤ. တဘျီန့ၣ်ယ့ၣ်ရှူးက့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. 

တံၤသကိးလၢတူၢ်ယတၢ်ဆါ

နီၢ်ခၠါလဲမ့ၢ်ပိာ်မုၣ်ဖိလၢဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဝဲလၢပှၤတအဲၣ်တကွံအီၤအပူၤ, လၢခံန့ၣ်, အဝဲမၤလိဘၣ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်ခီဖျိလၢပှၤသူၣ်ဂ့ၤသးဝါတဖၣ်အိၣ်လၢအမၤတၢ်လၢဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲကဝီၤပူၤ, ဖဲအဝဲဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲနၣ်ဟူဘၣ်ဝဲပူလၢလံာ်စီဆှံအပူၤတဖၣ်, ဒီးမၤလိဘၣ်ဝဲယွၤအတၢ်တိာ်ကျဲၤလၢကမၤကတၢၢ်ကွံာ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒီးတၢ်သံတၢ်ပှၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခၠါလဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢကစၢ်ယွၤမၤစၢၤအီၤဒ်သိးအဝဲကထူၣ်ဖျဲးထီၣ်က့ၤလၢတၢ်မဲာ်ဆှးဒီးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အပူၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဃိန့ၣ်, အဝဲဃ့ယွၤလၢကမၤဘျါက့ၤအသူၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤမၤပှဲၤက့ၤအတၢ်သးဟ့ဒီးတၢ်သးဆါတဖၣ်လၢတၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, အဝဲတဲဘၣ်ပှၤအဂၤလၢယွၤအတၢ်မၤကဆှီထီၣ်အီၤဒီးကိးအီၤလၢအဖိမုၣ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. 

နဝဲတခီမီၣ်. မ့ၢ်နအဲၣ်ဒိးထံၣ်လိာ်သးဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစ့ၢ်ဧါ. နဃ့တၢ်လၢယွၤဒ်အံၤသ့လီၤ: 

ပၢ်သးဘိယွၤဧၢ, တၢ်ဘျူးဒိၣ်မးလၢနနၢ်ပၢၢ်ဝဲယတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်လၢယလဲၤခီဖျိတ့ၢ်အီၤတဖၣ် (တဲပၠးအီၤနတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ဖဲအံၤ). တၢ်ဘျူးဒိၣ်မးလၢနဆှၢလီၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢကအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤပှၤလၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဝံသးစူၤမၤဘျါန့ၢ်ယသးဒီးဟ့ၣ်ယၤတၢ်သူၣ်မုာ်သးတၢ်မုာ်သး, ဒီးသးလၢအပျၢ်ပှၤဂၤအတၢ်ကမၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. အၤမ့ၣ်.

နမ့ၢ်သးအိၣ်သ့ၣ်ညါအါထီၣ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်, ဒီးအတၢ်မၤစၢၤပှၤဖဲလၢပလီၤဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အခါလၢကျဲဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်, ဝံသးစူၤဆဲးကျိးပှၤလၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအိၣ်လၢလံာ်ကဘျံးပၤလၢအလီၢ်ခံတကပၤအံၤန့ၣ်တက့ၢ်.