Vrijheid van identiteit

In 2009 bracht de tiener Justin Bieber zijn eerste single uit - een liefdesliedje dat over de hele wereld een rage zou ontketenen onder jongeren. Fans van deze Canadese popster gaven deze adoratie een naam: ‘Bieber Fever.’ Sommigen zouden zelfs zo ver zijn gegaan dat ze in hun slaapkamers aan hem gewijde schrijnen hebben opgericht. 

De twaalfjarige Billie Eilish was één van deze intens toegewijde fans. Haar uitzinnige verliefdheid was zo hevig dat ze zich herinnert dat ze huilde uit angst dat ‘ik nooit meer zo verliefd zal worden op iemand [anders]’. ¹ 

En Bieber is niet de enige die zo’n fanatieke aanhang heeft gekregen. Door de geschiedenis heen zijn veel beroemdheden vereerd en aanbeden, of het nu leden van het koninklijk huis, muzikanten of sporthelden waren. In ons hart leeft een onbewuste drang om ons volkomen toe te wijden aan een persoon, een ding, een ervaring, of zelfs een opvatting. 

Sociologen hebben waargenomen dat mensen zich aangetrokken voelen tot ervaringen die hen een bovenaards gevoel geven. Sommige mensen ontdekken een gevoel van boven zichzelf uitstijgen door de aanbidding van beroemdheden, omdat het hen een ervaring geeft die groter is dan het leven. Anderen wenden zich tot extreme sporten, kunst, muziek, media, of spiritualiteit. Bergbeklimmer Alex Honnold is hier een goed voorbeeld van. Hij riskeerde de dood door de 914 meter hoge rotswand El Capitan (in Yosemite National Park, VS) zonder touwen te beklimmen. De New York Times beschreef zijn avontuur als een ‘wonderbaarlijke kans voor de rest van ons om het sublieme in de mens te kunnen ervaren.‘² We voelen ontzag wanneer we datgene zien wat belangwekkend, heroïsch of inspirerend is.  

De vraag is dus niet of wij aanbidden, maar wie of wat wij aanbidden. Aanbidding is niet alleen een religieus of dogmatisch concept, het is een menselijk concept - een concept dat alle regels van ras, nationaliteit en religieuze (of niet-religieuze) achtergrond overschrijdt. Als zodanig is aanbidding een mensenrecht, een recht dat een fundamenteel deel uitmaakt van onze menselijke identiteit. Aanbidding is nooit iets dat moet worden afgedwongen of verhinderd. Toch waarschuwt een oude voorspelling ons voor een toekomstige tijd waarin onze vrijheid bedreigd zal worden.

De vorming van onze identiteit

In de joods-christelijke geschriften wordt vaak gesproken over aanbidding. In die verhalen wordt ware aanbidding altijd beschreven als het resultaat van een hart dat toegewijd is aan het voorwerp van aanbidding. Omdat liefde, toewijding en trouw niet kunnen worden afgedwongen, is aanbidding een vrijwillige daad.

Terwijl we onze identiteit vormen, moeten we vrij zijn om te kiezen wie en wat we aanbidden. Wij willen niet dat onze diepste loyaliteit wordt gemanipuleerd door slimme marketeers of campagnes op social media, of, zoals in sommige landen, wordt afgedwongen, uit angst voor represailles. Aanbidden of niet aanbidden, en de keuze wie en wat te aanbidden, moet voortkomen uit iemands eigen identiteit, waarden en gevoel van persoonlijke vrijheid. 

De Bijbel beschrijft echter ook vijandige spelers die door de geschiedenis heen geprobeerd hebben aanbidding af te dwingen en dat ook weer zullen doen. 

Gedwongen aanbidding?

In het Bijbelboek Daniël worden Sadrach, Mesach en Abednego voorgesteld, drie Hebreeërs die als slaven uit Israël naar Babylon waren gevoerd. Hun joodse identiteit verbood de aanbidding van beelden en afgoden. 

Alles ging goed met deze drie jongemannen totdat de Babylonische koning, Nebukadnezar, een gouden standbeeld oprichtte in het dal Dura. Hij riep het volk naar de vallei en zei hen dat wanneer de muziek speelde, zij allen moesten buigen voor zijn afgodsbeeld. Iedereen die weigerde zou in de brandende oven worden geworpen. 

Van alle bijeengekomen mensen kozen er slechts drie ervoor te weigeren op basis van hun overtuiging. Sadrach, Mesach, en Abednego wilden niet buigen wanneer de muziek speelde. Maar ondanks de woede van de dictator en zijn bevel om hen te doden, werden hun levens op wonderbaarlijke wijze gespaard (zie Daniël 3). Het is een verhaal van trouw blijven aan je overtuiging, zelfs in het aangezicht van de dood. Het herinnert ons eraan dat ware aanbidding niet kan worden afgedwongen, maar dat er altijd mensen zullen zijn die willen dat wij buigen voor de muziek.

Ware aanbidding versus valse aanbidding 

De Bijbel spreekt over een entiteit die in onze tijd zal trachten aanbidding af te dwingen. Het is dezelfde religieus-politieke macht die “de heiligen van de Allerhoogste” vervolgde tijdens de Middeleeuwen (zie Daniël 7 en Openbaring 13:5-8). Deze macht raakte ‘gewond’ en verloor aan populariteit na de Middeleeuwen, maar wint nu weer aan populariteit. De Bijbel voorspelt dat er een moment zal komen waarop de ‘dodelijke wond’ genezen is. ‘Vol bewondering’ ging de hele aarde deze entiteit achterna. (Openbaring 13:3). Op dat moment zal een gedwongen wet van aanbidding worden uitgevaardigd, die het recht van de mens om zijn eigen persoonlijke identiteit te kiezen en te vormen, schendt (zie Openbaring 13, 14 en 17).

Maar er zal een groep mensen zijn die niet te overtuigen is. Deze mensen zullen geworteld zijn in hun persoonlijke geestelijke identiteit. Zij zullen de individuele keuzes van anderen respecteren en tegelijkertijd trouw blijven aan hun eigen waarden. In feite zal hun vrijheid zoveel voor hen betekenen dat zij liever sterven dan de regels van aanbidding te volgen die tegen hun geestelijke overtuiging ingaan. Zij zullen begrijpen dat de kern van aanbidding vrijheid moet zijn. Aanbidding is en was altijd al een keuze. 

Om meer te weten te komen over deze voorspelde crisis en wat het betekent om aanbidding als een mensenrecht te beschouwen, kunt u contact met ons opnemen via de informatie op de achterkant van deze brochure.