Als God bestaat, waarom lijden we dan?

Waar is God? Elie Wiesel vroeg het zich wanhopig af vanuit Auschwitz. Later schreef hij,

Nooit zal ik die nacht vergeten, de eerste nacht in het kamp, die mijn leven heeft veranderd in één lange nacht, zeven keer vervloekt en zeven keer bezegeld. Nooit zal ik die rook vergeten. Nooit zal ik de gezichtjes vergeten van de kinderen van wie ik de lichamen in rookpluimen zag veranderen onder een stille blauwe lucht.  Nooit zal ik die vlammen vergeten die mijn geloof voorgoed hebben verteerd.

Elie verliet Auschwitz als een ander mens, en vroeg zich af waarom God afwezig leek tijdens de gruweldaden van de Holocaust. ‘Ik was boos op God,’ schreef hij, ‘en dat ben ik nog steeds.’¹

In zijn strijd weerklinkt de schreeuw van vele harten. Als er een almachtige God bestaat, waarom is er dan zoveel leed? Waarom grijpt Hij niet in? Of staat Hij gewoon onverschillig tegenover ons lijden? Er zijn geen gemakkelijke antwoorden op deze moeilijke vragen. Maar er is een perspectief dat het overwegen waard is. Enige achtergrondinformatie kan nuttig zijn als we het over het lijden hebben.

Het probleem van het kwaad

Wat is het kwaad?

Veel mensen zien ‘de overleving van de sterkste’ als een verklaring voor hoe de mensheid is geëvolueerd. Maar deze opvatting gaat voorbij aan de vele ontroerende voorbeelden van onbaatzuchtigheid en samenwerking. Waarom deinzen we terug voor de gruwelen van de Holocaust? Als overleven de belangrijkste verklaring is voor het menselijk bestaan, zou het niet logisch zijn om je zorgen te maken over de moraliteit. Maar dat doen we wel. 

Volgens de joods-christelijke geschriften was de oorspronkelijke toestand van het universum er een van volmaaktheid. Ieder mens was toegerust met waardigheid en waarde. Maar deze blauwdruk is al lang geleden beschadigd geraakt. De Bijbel beschrijft een oorlog die plaatsvond in de hemel. Een volmaakte engel genaamd Lucifer koos ervoor in opstand te komen tegen God en tegen de onbaatzuchtigheid die Gods geschapen domein kenmerkte. Lucifer vond dat het leven beter zou zijn zonder de ‘beperkingen’ van Gods wet, dus bracht hij anarchie en kwaadaardigheid in het universum. Uiteindelijk werden hij en zijn engelen uit de hemel verdreven (Openbaring 12:7-9), en begon hij zijn plannen in de menselijke maatschappij te realiseren.

Hoe kon het kwaad zich ontwikkelen op een volmaakte plaats? Als God voorgeprogrammeerde, deterministische robots had geschapen, zou dat betekenen dat Satans opstand uiteindelijk was veroorzaakt door God. Maar als God de engelen en mensen geschapen heeft met ware keuzevrijheid, dan hebben zij door die keuzevrijheid ook de mogelijkheid om het kwade te kiezen. Volgens de Bijbel is God geïnteresseerd in echte relaties met ons, zijn kinderen. Alleen ware vrijheid maakt dit soort liefde mogelijk. 

God koos ervoor de door Satan begonnen opstand niet onmiddellijk uit te roeien. Als Hij dat had gedaan, zouden andere wezens Hem hebben gediend uit angst, niet uit liefde. God moest het kwaad dus de tijd geven om in het heelal tot rijpheid te komen, zodat de ware destructieve aard ervan aan iedereen zou worden geopenbaard. Alleen dan zou Hij kunnen overgaan tot een toereikend, eerlijk en transparant oordeel om eens en voor altijd af te rekenen met de aanwezigheid van het kwaad.

Een transparante God

Om iedere vraag over het kwaad te beantwoorden, bepaalde God drie afzonderlijke periodes van oordeel. Hierover kun je lezen in de Bijbel. 

Het eerste oordeel is ten gunste van hen die op God hebben vertrouwd, en die van alle valse beschuldigingen zijn vrijgesproken. Deze groep mensen zal allen omvatten die ervoor gekozen hebben Gods vergeving te ontvangen en die naar zijn wil leven (Daniël 7:10).  

Het tweede oordeel zal ook in de hemel plaatsvinden gedurende een periode van 1.000 jaar na de vernietiging van de planeet. Allen die de weg van het kwaad hebben gekozen, zullen in hun graf rusten, maar de volgelingen van God zullen met Hem in de hemel zijn (Openbaring 20:4-5). De hemelse boeken zullen worden geopend, zodat zij volkomen overtuigd zullen zijn van Gods rechtvaardigheid in het oordeel. Voor ieder die wil weten waarom een bepaald iemand er niet is, zal dit de gelegenheid zijn om daar antwoord op te krijgen.

Het derde oordeel zal plaatsvinden aan het einde van deze periode van 1.000 jaar, wanneer de overtreders uit de doden worden opgewekt. Zij zullen de gelegenheid krijgen te begrijpen waarom zij niet voor eeuwig in de hemel kunnen wonen, en uiteindelijk zullen zij het ermee eens zijn dat deze consequentie rechtvaardig is. ‘Elke knie zal zich buigen’ (Romeinen 14:11) als zij erkennen dat al Gods oordelen ‘rechtvaardig en betrouwbaar’ zijn (Openbaring 15:3). Deze mensen zullen niet voor altijd in het eeuwige vuur worden gekweld, zoals sommigen hebben beweerd, maar zullen volgens de Bijbel volledig worden verteerd (Maleachi 4:1). Zo zal alle kwaad worden vernietigd.

Overtuigd van Gods liefde

Uitendelijk zal het probleem van het kwaad voor altijd opgelost zijn. De bewoners in de hemel en op de herstelde nieuwe aarde zullen nooit meer voor het kwade kiezen, omdat zij de verschrikkelijke gevolgen ervan kennen. Maar bovenal zullen zij overtuigd worden van de liefde van God, omdat Hij voor hen volkomen transparant is geweest. 

Misschien heb je wel eens om je heen gekeken naar al het leed in onze wereld en je afgevraagd of God überhaupt kon bestaan. En als Hij bestaat, hoe kan Hij dan liefdevol zijn? Hoewel wij niet alle antwoorden op elke vraag hebben, nodigt God je uit Hem te vertrouwen als iemand die liefdevol, transparant en rechtvaardig is. Op een dag zal alles duidelijk worden en zullen wij antwoord krijgen op al onze vragen. 

Zou je God een kans willen geven om zijn liefdevolle karakter aan je te openbaren? Neem contact met ons op voor meer informatie!